Bruksizm veya diş sıkma hastalığı olarak da ifade edilen bireyin dişlerini sıktığı, gıcırdattığı ya da birbirine bastırdığı şeklinde meydana gelen bir durumdur. Diş gıcırdatma alışkanlığı olan bireyler uyanıkken dişlerini bilinçsiz şekilde sıkabilir. Aynı zamanda bu durumu uyku sırasında da yapabilir.
Dişleri gıcırdatma, genel olarak uyku ile alakalı bir hareket bozukluğu şeklinde tanımlanır. Uyku sırasında dişlerini sıkan ya da gıcırdatan kişilerin, uyku apnesi şeklinde tanımlanan yani horlama ve nefes almada duraksamalar gibi başka bozukluklara sahip olma ihtimalinin daha yüksek olduğu gözlemlenir.
Diş gıcırdatma hastalığı eğer hafif ise herhangi bir tedaviye gerek duyulmayabilir. Bunların yanı sıra bazı kişilerde diş gıcırdatma hastalığı; çene bozukluğu, baş ağrısı, hasarlı diş oluşumu ya da farklı sorunlara sebebiyet verecek kadar sık ve şiddetli şekilde olabilir.
Kişilerin dişlerini gıcırdatma durumu olduğunu fark etmesi birtakım belirtiler ortaya çıkana kadar pek kolay olmaz. Bu durumun belirtilerini ve semptomlarını bilmek, avantaj sağlar. Bu durum aynı zamanda düzenli diş bakımını devam ettirmek, ağız ve diş sağlığını korumak açısından da son derece önemlidir.
Uykuda Diş Gıcırdatma
Bruksizm şeklinde de ifade edilen gıcırdatma; dişlerin kenetlenmesi, birbirlerine sürülmesi ya da çenenin ileri düzeyde sıkılması şeklinde görülen ve genel olarak tekrarlayan bir çene kası aktivitesidir. Bu durumu kişinin kendisi fark etmese de yanında yatan kişiler rahatlıkla anlayabilir.
Dişleri sıkmak ve gıcırdatmak çoğu zaman kaygılı ya da stresli olan kişilerde görülür. Gün boyu stresli süreçler yaşayan kişiler uykuda genel olarak dişlerini sıkıp gıcırdatır. Genel olarak uykuda diş gıcırdatma yapıldığı için buna uyku ilişkili bruksizm adı da verilir. Bu durum, uyanıklık anında da görülebilir. Ancak çoğu zaman sendromik hastalarda meydana gelir.
Gece Diş Gıcırdatma
Uykuda diş gıcırdatma problemi, çene hareketlerinden dolayı dişlerde meydana gelen bir çeşit sıkma sorunudur. Kişilerde bu problem olduğu zaman özellikle uyku esnasında dişler istemsiz şekilde sıkılıp kasılır. Bu durum ise diş yapısına çoğu zaman zarar veren bir sorun olarak görülür. Bu tip problemi bulunan kişilerin dişlerinde kırılma sorunu sıklıkla yaşanır. Bu sebeple uyku sırasında diş gıcırdatma sorununun tedavi edilmesi son derece önemlidir.
Diş Gıcırdatma Neden Olur?
İlgili konuda yapılan araştırmalar sonucunda uyku sırasında diş gıcırdatma probleminin ağız sağlığına da olumsuz açıdan pek çok zararı bulunduğu gözlemlenir. Pek çok hasta uyku sırasında diş gıcırdatma sorunu yaşar. Ancak bu durumun dişlerine verdiği zararın anlama konusunda güçlük çeker.
Uyurken dişleri gıcırdatma ile sonucunda kırılma ya da sallanma gibi hasarlar meydana gelebilir. Bu durum ise ağız başta olmak üzere hem dişlerin hem de diş etlerinin sağlığını olumsuz yönde etkiler. Dişlerde varsa köprü ya da implant tedavilerinin çatlayıp kırılmasına sebep olabilir. Aynı zamanda diş etine karşı hassasiyet ve diş minelerinin aşınması durumlarına da neden olabilir. Bu davranışın sonucunda çene kasları da zarar görebilir.
Diş Gıcırdatma Sebepleri
Diş gıcırdatma sebebi için şu etkenler örnek gösterilebilir;
- Kişilik yapısı
- Genetik bazı faktörler
- Kullanılan ilaçlar
- Nörolojik ya da psikolojik açıdan yaşanan problemler,
- Stres
- Uykuda bozukluklar
Bu unsurların yanı sıra ağız içindeki dokularda mevcut olan dengesizlik, eksiklik, çürük diller ya da hatalı protezler de diş gıcırdatma nedenleri arasında yer alır.
Bu alanda yapılan araştırmalar rahatsızlığın hastalarda uykuya başlama ve devam ettirme bozukluğu, REM aşamasına geçiş sürecinde problemler olabileceğini belirtir. Aynı zamanda gün içi uyuklamalarının hafif oranda artması ve yaşam kalitesinde bozulmalar ile sonuçlandığını belirtir.
Uyurken Diş Gıcırdatma Neden Olur?
Uykuda dişleri gıcırdatma rahatsızlığının aslında birden daha çok sebebi olabilir. Genel olarak uyku sırasında yaşanan sorunlar, stres, olumsuz yöndeki hayat koşulları, hem alkol hem kafein tüketimi, uyku apnesi, horlama ve ilaç kullanımı sık karşılaşılan nedenler arasında yer alır.
Hastaların uyku sırasında yaşadıkları uyku apnesi, uyurken konuşma ve horlama gibi rahatsızlıklar eğer tedavi edilmezse ilerleyen süreçte dişleri gıcırdatma sorununa yol açar.
Aynı zamanda bu sorunu yaşayan hastaların duygusal çöküntüleri, hayat koşulları, stres ve öfke benzeri psikolojik hastalıklar da bu problemin oluşumuna yol açtığı gözlemlenir.
Gece Diş Gıcırdatma Neden Olur?
Gece diş gıcırdatma sebepleri arasında hastaların yaşam koşullarının yanı sıra alkol ve nikotin tüketimi olarak ifade edilir. Yüksek oranda alınan alkol ile vücuda fazla miktarda giren kafein sebebiyle hastalarda bu tip problemler yaşanır. Ayrıca hastaların kullandığı ilaçlar ve uygulanan tedavi şekilleri de gıcırdatma sorununa sebep olabilir.
Diş Gıcırdatma Tedavisi
Uyurken diş gıcırdatma tedavisi için mutlaka alanında uzman bir diş hekimine danışılması gerekir. Uzman doktorlarımız tarafından uygulanan çeşitli tedavi teknikleri vardır. Bu tekniklerden en uygun olanı hastalarımıza tavsiye edilir.
İlk etapta stresin azaltılması büyük önem arz eder. Bununla beraber hastaların rahatlaması ve alkol gibi zararlı maddelerin tüketimini azaltmaları gerekir. Sonrasında ise en sık kullanılan tedavi tekniklerinden biri uygulanır. Bu noktada dişlerin üzerine atel ya da oklüzal cihazlar takılır. Bunlar sayesinde hem çenenin hem de kasların kontrolü sağlanır. Böylece diş gıcırdatma çözümleri sağlanmış olur.
Gece koruyucusu şeklinde de bilinen bu ürünler diş hekimlerimiz tarafından hastalara özel olarak yapılır. Aynı zamanda reçete ile kullanıma başlanır. Bir diğer tercih edilen teknik de çeneye takılan mandibular ilerletme cihazları olur. Çeneye takılan bu cihazlar alt çenenin öne doğru hareket etmesine yardımcı olur. Böylece geceleri yaşanan gıcırdatma sorunu da ortadan kalkmış olur.
Diş Gıcırdatma Tedavisi Nasıl Yapılır?
Gıcırdatma sorununun tedavisinde ağız koruyucu ya da stabilize edici plakları hem dişleri hem çene eklemlerini hasardan koruyabilir. Bu noktada diş gıcırdatma plağı kullanımı tavsiye edilir. Yapılan çalışmalar gıcırdatma sorununda plak kullanmanın kas aktivitesinde %20 ile %50 oranına artışa neden olduğunu da gösterir.
Gece plakları gıcırdatma sorununa etki etmekten daha çok dişlerde ve dokularda oluşabilecek hasarı önler. Bu plakaların gece kullanımı zordur. Bu nedenle pek çok hasta plakları 1 yıldan daha az kullanır ya da hiç kullanmaz. Ancak eklem problemi bulunan hastalarda botox ile beraber uygulama yapıldığı zaman daha başarılı sonuçlar verdiği görülür.
Diş Gıcırdatma Nasıl Geçer?
Dişleri gıcırdatmayı önlemek için şu adımlar izlenebilir;
- Stresi azaltmak
- Olumlu düşünmek
- Bilinçli şekilde farkındalık egzersizleri yapmak
- Diş gıcırdatma plağı kullanmak
- Yanlış şekilde hizalanmış olan dişleri düzeltmek
- Alkol ve kafein gibi maddelerden uzak durmak
Diş Gıcırdatma Aparatı
Özellikle geceleri uyku sırasında dişlerine dair problemler yaşayan pek çok insan için, gece plağı, son derece önemli ve avantajlı bir aparattır. Diş hekimlerimiz ile görüştükten sonra ilk etapta hastaların çene ve diş yapıları incelenir. Daha sonra hastaların ağız yapılarına uygun şekilde bir ağız plağı oluşturulur.
Gece uyurken takılması önerilen ağız plağı dişlerin birbirine sürtmesine engel olur. Her gece yatarken bu plağı kullanmak dişlerin daha sağlıklı kalmasına olanak tanır. Ancak her hastanın ağız ve diş yapısı farklılık gösterir. Bu nedenle de aparatları mutlaka alanında uzman bir doktor kontrolünde kullanmak gereklidir.
Diş Gıcırdatma Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Dişlerinde gıcırdatma ya da sıkma alışkanlığı olan kişilerin mutlaka alanında uzman olan ve iyi hizmet veren diş hekimlerimize görünmeleri gerekir. Diş hekimlerimizin tedavisini aşan ve ileri düzeye ulaşmış olan bruksizm problemlerinden ise yine alanında uzman bir çene cerrahı ile görüşülmesi gerekir. Kimi zaman da protez uzmanları tarafından eklem tedavisi yapılır.
Diş Gıcırdatma Nasıl Önlenir?Diş hekimlerimiz uygun gördükleri takdirde bu problem için en pratik teknik olarak hastalarımıza özel gece plağı yaparlar. Ardından da kullanımına hazır hale getirirler. Bazı durumlarda da hastalarımızın dişlerine gıcırdatma oranına ve şıklık durumuna göre antideprasan ilaç tedavileri uygun görülebilir. Ancak bu konuda mutlaka psikiyatri bölümünden destek alınması gerekir.
Diş Gıcırdatma Aparatı Nasıl Kullanılır?Dişleri gıcırdatma aparatı kullanımında en çok önem arz eden faktörlerden biri süredir. Gıcırdatma aparatlarını uzun süreli şekilde ağızda tutmak da dişlerde ve ağızda bazı sorunlar yaşanmasına sebep olur. Bu nedenle gıcırdatma aparatının kullanımı 24 saat içinde 12 saati aşmayacak biçimde ayarlanmalıdır. Bir gün içinde en çok 4 saat aparat takılması normal bir süre olarak karşılanır. Bu yüzden aparatları bu şekilde kullanmak tavsiye edilir.
Diş Gıcırdatma Hangi Hastalığın Belirtisidir?Dişleri gıcırdatma sorunun en temel nedeni olarak çoğu zaman stres gösterilir. Gündelik hayatta yaşanan maddi ve manevi sorunlar, bu durumun sebeplerinden biri sayılır. Aynı zamanda psikolojik durumların yanı sıra aile içi sorunlar da strese neden olur. Aynı zamanda bu sorunun temelinde yatan farklı bir psikolojik durum da söz konusu olabilir. Bu nedenle vakit kaybetmeden uzman bir hekime görünmek gerekir.
Diş Gıcırdatma Tedavisi İçin Hangi Doktora Gidilir?Dişlerinde gıcırdatma ya da sıkma gibi alışkanlıkları olan hastaların mutlaka bir diş hekimine görünmeleri gerekir. Eğer bruksizm adı verilen gıcırdatma sorunu, çene ekleminde de birtakım problemlere yol açmışsa, böyle durumlarda hastanın bir çene cerrahı ile görüşmeleri gerekir